ติดโซล่าเซลล์
อยากประหยัดด้วยการติดโซล่าเซลล์เอง เปรียบเทียบความคุ้มค่ากับจ้างติดตั้ง
หลายเดือนที่ผ่านมามีหลายคนทั้งที่ต้องการจะติดโซล่าเซลล์ที่บ้านของตัวเอง และต้องการที่จะเริ่มต้นเป็นผู้ประกอบการติดตั้งโซล่าเซลล์ เข้ามาถามผมว่า เป็นไปได้ไหมที่จะติดตั้งโซล่าเซลล์ด้วยตัวเอง ซึ่งในจำนวนนี้มีหลายเคสที่ได้แผงโซล่าเซลล์มือ 2 มาแล้วคิดว่าน่าจะประหยัดได้มาก หากหาผู้ติดตั้งมาติดได้ในราคาถูก
หากถามราคาของระบบโซล่าเซลล์ของผู้รับเหมาหลายๆเจ้า สำหรับระบบ 5kW 1 เฟส จะพบว่าราคาจะอยู่ในช่วง 1 แสนปลายๆ จนถึง 2 แสนต้นๆ แต่หากคำนวณค่าอุปกรณ์ต่างๆทั้ง แผงโซล่าเซลล์ อินเวอร์เตอร์ และสายไฟ จะพบว่าต้นทุนจะอยู่ที่ 1 แสนต้นๆเท่านั้นเอง
ทำให้หลายคนรู้สึกว่าเราประหยัดไปถึง 5-6 หมื่น ทำเองก็น่าจะไม่ยากเท่าไหร่ ซึ่งในความเป็นจริงแล้ว ก็เป็นเช่นนั้น เนื่องจากระบบโซล่าเซลล์ ไม่ใช่ระบบที่ซับซ้อนอะไร ยิ่งหากผู้ที่ทำการติดตั้งมีความรู้เรื่องไฟฟ้าด้วยแล้ว ไม่ได้เป็นเรื่องยากอะไร
อะไรคือความยากของการติดตั้งโซล่าเซลล์ด้วยตัวเอง
ความยากของระบบโซล่าเซลล์จะไปอยู่ที่การคำนวณขนาดของ อุปกรณ์ป้องกัน และการคำนวณขนาดสายไฟให้พอดีไม่ขาดไม่เกินมากกว่า แต่อย่างไรก็ดีในปัจจุบันแบบของระบบโซล่าเซลล์ขนาดเล็กที่เราติดตั้งตามบ้านทั่วไป 5kW – 10kW มักจะใช้อุปกรณ์และแบบที่มีความใกล้เคียงกัน
ดังนั้นในบางครั้งอาจไม่มีความจำเป็นด้วยซ้ำที่จะต้องจ้างวิศวกรออกแบบระบบ อาจจะใช้แบบที่มีอยู่แล้วเลยก็ได้ แต่หากต้องจ้าง ราคาก็อาจไม่ถึงกับสูงมากเนื่องจากวิศวกร สามารถเอาแบบที่เคยออกแบบมาแล้วมาใช้ซ้ำได้นั่นเอง หากระบบของเราไม่ได้มีความแตกต่าง หรือไม่ได้ต้องการอะไรพิเศษมากมาย
ซึ่งแบบและอุปกรณ์ต่างๆที่นำมาใช้ จริงๆแล้วสามารถทำความเข้าใจได้ไม่ยากโดยการสอบถามร้านค้า และยิ่งหากผู้ที่ต้องการจะทำด้วยตัวเองมีความรู้เรื่องของงานช่างแล้ว ยิ่งเป็นเรื่องที่ง่ายเข้าไปใหญ่
ไอเดียการนำแผงมือ 2 มาใช้ติดตั้งเอง น่าสนใจหรือไม่
ที่นี้มาดูคำถามที่ผมมักจะได้รับมาก่อนคือ ถ้าเราไปซื้อแผงโซล่าเซลล์มือ 2 แล้วนำมาใช้แทนมือ 1 จะคุ้มไหม และจะประหยัดไปเท่าไหร่
ถ้าหากเราดูที่ราคาแผงมือ 2 ในปัจจุบัน ส่วนใหญ่จะเป็นแผงขนาด 300-400 kW ซึ่งเป็นแผงรุ่นเก่า โดยราคาจะอยู่ที่ประมาณ 1,000 – 1,500 บาท ยังไม่รวมค่าขนส่ง ในการประกอบระบบขนาด 5kW หากใช้แผงขนาด 350kW จะใช้อยู่ที่ ประมาณ 16 แผง ซึ่งตีราคากลางๆรวมค่าขนส่งจะอยู่ที่แผงละ 1,200 บาท ซึ่งราคาจะอยู่ที่ 19,200 บาท ซึ่งหากเป็นแผงมือ 1 รวมส่งแล้วราคาจะอยู่ที่ 66,000 บาทโดยประมาณ จะเห็นว่าราคาลดลงไปถึง 46,800 บาท
โดยผมจะทำการประมาณว่า แผงเหล่านี้น่าจะมีอายุใช้งานอีกซัก 10 ปี โดยค่าติดตั้ง และค่าเปลี่ยนแผงจะอยู่ราวๆ 30,000 – 50,000 บาท จะเห็นว่าหากเราคิดคำนวณอายุของระบบเราอยู่ที่ 20 ปี นั้น ราคาที่ต้องจ่ายเพิ่มในกรณีที่เปลี่ยนแผงยกชุดเพื่อให้ระบบอยู่ถึง 20 ปี จะอยู่ที่ 19,200 บาทค่าแผงมือสองชุดใหม่ และ 30,000 บาท สำหรับค่าเปลี่ยนแผง เรียกได้ว่า ราคาพอๆและใกล้เคียงกับซื้อทั้งระบบเป็นของใหม่นั่นเอง ซึ่งแน่นอนว่าการที่ต้องมานั่งเปลี่ยนอุปกรณ์ สร้างความยุ่งยากกว่ามาก และแผงมีโอกาสเสียหายสูงขึ้นในระหว่างการขนส่ง
เรียกว่าถ้าหากเป็นความเห็นส่วนตัวอาจจะเลือกที่จะติดตั้งของใหม่ไปเลยเพื่อความสบายใจ
ซื้ออุปกรณ์ใหม่ทั้งหมด และติดโซล่าเซลล์เองคุ้มค่าหรือไม่
ทีนี้หากคิดว่าเราซื้ออุปกรณ์ของใหม่ด้วยตัวเองทั้งหมด และประหยัดค่าติดตั้งอยู่ที่ 4-5 หมื่นจะคุ้มค่าหรือไม่ ซึ่งก่อนอื่นเราต้องการแตกรายละเอียดยิบย่อยค่าแรงต่างๆในราคา 4-5 หมื่นว่ามันมีอะไรฝังอยู่บ้าง
อย่างแรกคือค่าแรง ซึ่งเป็นเรื่องที่แล้วแต่บุคคล แต่หากติดตั้งทุกอย่างด้วยตัวคนเดียวอาจใช้เวลาในการติดตั้งอยู่ที่ 5-7 วัน ในกรณีที่เป็นคนที่มีความรู้เรื่องช่างดีอยู่แล้ว ซึ่งเราอาจจะเป็นคนๆนึงที่เกษียรแล้วและมีความรู้เรื่องช่างพอสมควร
ในกรณีนี้อาจเรียกว่าเวลาที่เสียไปไม่นับเป็นต้นทุน แต่หากเราต้องสละเวลางานมาเพื่อการนี้ เราอาจจะต้องเอาต้นทุนส่วนนี้มาคิดคำนวณด้วย เช่น รายได้ของเราวันละ 1,000 – 1,500 บาท โดยหากใช้เวลาทั้งหมด 7 วัน เราอาจจะคำนวณเป็นต้นทุนคร่าวๆที่ 7,000 – 10,000 บาท
อีกต้นทุนแฝงของการติดโซล่าเซลล์เอง ที่เราไม่ได้นึกถึง
อีกต้นทุนนึงคือเวลาในการศึกษา และเตรียมเอกสาร รวมถึงการส่งเอกสารเพื่อยื่นขออนุญาตติดตั้ง หลายคนถามว่าถ้าเราลักไก่ไม่ขออนุญาตเลยทำได้ไหม ต้องบอกว่าทำได้ครับ แต่สุดท้ายก็อาจจะไม่ใช่เรื่องดีเท่าไหร่ เนื่องจากหากเราถูกเปลี่ยนเป็นมิเตอร์ดิจิตอล และเราไม่ได้มีการคำนวณการใช้ไฟฟ้าของเราให้สอดคล้องกับขนาดการติดตั้งโซล่าเซลล์แล้ว อาจจะเรียกได้ว่าการติดตั้งโซล่าเซลล์ของเราอาจจะไม่เกิดประโยชน์อะไรเลยก็เป็นได้
แต่หากเราต้องการทำทุกอย่างด้วยตัวเอง อาจใช้เวลา 2-3 วัน รวมตั้งแต่การทำความเข้าใจเรื่องเอกสาร รวมถึงทำการส่งเอกสารเพื่อขออนุญาต ตีไปราวๆอีก 5,000 บาท
สรุปแล้ว เราควรติดโซล่าเซลล์ด้วยตัวเองหรือไม่
จะเห็นว่าในแต่ละโปรเจค ผู้รับเหมาจะเหลือกำไรอยู่ประมาณ 20,000 – 35,000 บาท แต่อย่าลืมว่าหากมีปัญหาอะไรเกิดขึ้น เราจะต้องเป็นผู้รับผิดชอบเองทังหมด ซึ่งหากเรามองว่าในอนาคตเราอาจจะนำความรู้ที่ได้ตรงนี้มาเป็นผู้ประกอบการต่อ ตรงนี้อาจจะเป็นสิ่งที่น่าสนใจ เนื่องจากเรานำความรู้เหล่านั้นไปใช้ซ้ำได้
แต่หากเราเพียงแค่ต้องการติดตั้งบ้านของตัวเอง โดยที่ไม่ได้มีความรู้มาตั้งแต่ต้น อาจจะเรียกว่าไม่คุ้มค่าเท่าไหร่ เนื่องจากเราต้องเสียเวลาเป็นเดือนๆในการศึกษา รวมถึงหากเราไม่ได้มีทักษะของช่าง อาจจะเกิดปัญหาตามมาเช่น ความเสียหายของหลังคา หรือระบบไฟฟ้า และอาจอันตรายถึงขั้นเสียชีวิตเนื่องจากเป็นการทำงานบนที่สูง มีความจำเป็นต้องใช้ประสบการณ์ในการทำงานบนหลังคา ต้องรู้ว่าหลังคาแบบไหน ส่วนไหนที่เหยียบได้ และเหยียบไม่ได้
ยิ่งไปกว่านั้น เราอาจจะมองว่าโซล่าเซลล์เป็นไฟที่แรงดันไม่ได้สูงมาก อาจจะไม่ได้มีความอันตรายเท่าไหร่ แต่หากเรานำแผงโซล่าเซลล์มาต่ออนุกรมกัน เรียกได้ว่าแรงดันอาจสูงถึง 600V ซึ่งถือเป็นแรงดันที่สูงมาก และระบบโซล่าเซลล์เป็นไฟฟ้ากระแสตรงที่มีความอันตรายสูงมากหากทำผิดขั้นตอน
จากที่กล่าวมาข้างต้น จะเห็นว่าผู้ที่ไม่ได้มีความรู้เรื่องไฟฟ้าและไม่เคยทำงานบนที่สูง บนหลังคา รวมถึงงานช่าง อาจจะเป็นเรื่องไม่เหมาะสมอย่างยิ่งที่จะนำชีวิตไปเสี่ยงกับการประหยัดเงินหลักหมื่น
